رایجترین نظریهای که آغازگر بحث تبیین در قرن بیستم است، نظریهی قانون فراگیر تبیین، شامل دو الگوی قیاسی- قانونی و استقرایی- آماری است. کارل همپل بیان دقیقی از ایدهی ...
Read More
رایجترین نظریهای که آغازگر بحث تبیین در قرن بیستم است، نظریهی قانون فراگیر تبیین، شامل دو الگوی قیاسی- قانونی و استقرایی- آماری است. کارل همپل بیان دقیقی از ایدهی تبیین علمی را که توسط هیوم و میل صورتبندی مبهمی داشت، به تصویر میکشد. نقدهای جدی که در نیمهی دوم قرن بیستم درخصوص این نظریه مطرح شد، راه را برای نظریههای دیگر گشود. الگوی وحدتبخشی تبیین که طرح اولیهی آن توسط مایکل فریدمن مطرح و توسط فیلیپ کیچر توسعه یافت، از مهمترین این الگوهاست. بنابر رویکرد کیچر علم، فهم ما نسبت به جهان را به کمک وحدت بخشیدن پدیدههای مختلف افزایش میدهد. وحدتبخشی در چارچوب معرفت علمی، با به حداقل رساندن شمار الگوهای استنتاج و به حداکثر ارتقا دادن شمار نتایج تولید شده، بهدست میآید. در این جستار با شرح و بازسازی الگوی وحدتبخشی تبیین، نشان خواهیم داد این الگو برخی از مشکلات سنتی مدل قانون فراگیر را حل میکند. کلید واژهها : تبیین علمی، مدل قانون فراگیر، الگوهای استدلال، وحدتبخشی، قدرت تبیینی
